Σιδηροδρομικοί Σταθμοί Πειραιά

Στον Πειραιά υφίστανται σήμερα δύο σιδηροδρομικοί σταθμοί και δύο στην ευρύτερη περιοχή, ενώ ένας ακόμα καθώς και δύο τροχιοδρόμων έχουν καταργηθεί. Επίσης έχουν καταργηθεί και οι σιδηροδρομικές γραμμές που κατέληγαν στον σταθμό Αγίου Διονυσίου, στον άλλοτε εμπορικό προβλήτα Αγίου Διονυσίου, και στο Σιλό. Οι σιδηροδρομικοί σταθμοί του Πειραιά είναι:

• Ο σιδηροδρομικός σταθμός Πειραιάς του ΟΣΕ
• Ο παρακείμενος σταθμός Πειραιάς του μετρό
• Ο σταθμός μετρό Φαλήρου, στο Νέο Φάληρο και
• Ο σιδηροδρομικός σταθμός Λεύκας του προαστιακού σιδηρόδρομου στη Λεύκα, Πειραιά.

Οι δύο πρώτοι σταθμοί είναι γειτονικοί και τους χωρίζει η οδός Κόνωνος. Ο πρώτος σταθμός, πρώην ΣΠΑΠ, είναι σταθμός του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδας (ΟΣΕ), και ο δεύτερος είναι σταθμός του μετρό της Αθήνας, επί τηςγραμμής 1. Προσφέρει στους επιβάτες δυνατότητα μετεπιβίβασης μεταξύ του Μετρό της Αθήνας και του σιδηροδρομικού δικτύου του ΟΣΕ.

Ο σταθμός του "Ηλεκτρικού" στον Πειραιά, το Μέγαρο των ΗΣΑΠ επί της πλατείας Οδησσού, αποτελεί σήμερα τερματικό σταθμό της γραμμής 1, του Μετρό των Αθηνών. Το 2018 προβλέπεται σύνδεση του σταθμού και με τη γραμμή 3 του μετρό μέσω της υπό κατασκευή επέκτασης Αγία Μαρίνα - Δημοτικό Θέατρο.

Ο σταθμός του "Ηλεκτρικού" στον Πειραιά, το Μέγαρο των ΗΣΑΠ επί της πλατείας Οδησσού, αποτελεί σήμερα τερματικό σταθμό της γραμμής 1, του Μετρό των Αθηνών. Το 2018 προβλέπεται σύνδεση του σταθμού και με τη γραμμή 3 του μετρό μέσω της υπό κατασκευή επέκτασης Αγία Μαρίνα - Δημοτικό Θέατρο.

Ιστορία

Ο αρχικός σταθμός Πειραιά εγκαινιάστηκε στις 27 Φεβρουαρίου 1869 ως τερματικός σταθμός του Σιδηρόδρομου Αθηνών-Πειραιώς (ΣΑΠ), της πρώτης σιδηροδρομικής γραμμής εντός των ορίων του ελληνικού κράτους που αποτέλεσε το πρώτο τμήμα της γραμμής 1 του μετρό. Ο σταθμός αυτός ανακατασκευάστηκε πλήρως την περίοδο 1926-1928, σε σχέδια του πολιτικού μηχανικού Μιλτιάδη Αξελού και του αρχιτέκτονα Ιωάννη Αξελού. Η σημερινή του μορφή ανάγεται στο 2003, όταν έγιναν εργασίες ανακαίνισης και αποκατάστασης προ των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004.

Ο σταθμός είναι στεγασμένος με αψιδωτή οροφή και διαθέτει μία κεντρική αποβάθρα και δύο πλευρικές, καθώς και μηχανοστάσιο και γραμμές εναπόθεσης αμαξοστοιχιών. Στον σταθμό Πειραιά βρίσκεται και το Μουσείο Ηλεκτρικών Σιδηροδρόμων, το οποίο λειτουργεί από το 2005.

Δυσάρεστα συμβάντα

Στο σταθμό του Πειραιά έχουν σημειωθεί δύο τραγικά δυστυχήματα. Το ένα συνέβη στο τέλος της δεκαετίας του 1950 όταν συρμός εισήλθε σε γραμμή παρακείμενη του σταθμού (αμαξοστασίου), χωρίς πέδη (φρένο) με συνέπεια να επιπέσει στο παραλιακό τοίχο και να εξέλθει στη παραλία σκοτώνοντας έναν μεσήλικα πωλητή κουλουριών. Το δεύτερο συνέβη λίγα χρόνια μετά, όταν συντηρητής - μηχανικός άφησε τη κόρη του σε γραφείο ορόφου του κτιρίου για μερική απασχόληση του στις αποβάθρες, όπου η μικρή παίζοντας έπεσε από το παράθυρο στη στέγη του σταθμού.